AFETE DİRENÇLİ PLANLAMA VE KONUT YERLEŞİM ALANLARININ SEÇİMİ; DÜZCE ÖRNEĞİ

Kentler sunduğu ekonomik ve eğitim gibi geniş olanaklar nedeniyle nüfusun yoğun olarak biriktiği noktalar olmaktadır. Hızlı ve plansız nüfus hareketleri de kentlerde güvenli olmayan yerleşim alanlarının oluşmasına ve afetlere karşı savunmasız riskli alanlarda yaşayan nüfusun artmasına neden olmaktadır. Kentlerimizin pek çoğu deprem, sel, toprak kayması vb. doğal afetlerden kaynaklanabilecek çeşitli düzeylerdeki riskleri taşımaktadır. Bu durumda kent mekânının planlanması, riskleri oluşturan tehlikelerin önceden belirlenmesi ve olası afetlerin olumsuz sosyal ve ekonomik zararlarından kaçınacak şekilde olması gerekmektedir. Afete dirençli kentler, hayatın ve ekonomik yaşamın sürdürülebilirliği ile paralel olacağından kentsel planlama anlayışının da sürdürülebilir olması gerekmektedir. “Sürdürülebilir yerleşim” kavramı ise özellikle, 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 Marmara depremlerinden sonra “hayatın sürdürülebilirliği” konusu içinde anlam bulmuştur. Düzce de, 1999 yılı depremlerinden sonra özellikle 12 Kasım depreminin ardından konut stokunun yaklaşık %90’ı hasar görmüş veya yıkılmıştır. Depremler sonrasında hazırlanan TÜBİTAK raporu doğrultusunda 10500 kişilik yeni yerleşim alanı, Nalbantoğlu ve Sallar köyleri arasında 2002 yılında tamamlanmıştır. Daha sonraki yıllarda Toplu Konut İdaresince Düzce merkez, Metek Köyü’nde de üç etap halinde toplam 1776 konut inşası tamamlanmıştır. Son olarak da Camii Kebir Mahallesi kentsel dönüşüm alanı ilan edilmiş ve 198 adet konut yapılmıştır. Ancak, Düzce’de deprem sonrası konut ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılaşma yoğun bir şekilde devam etmektedir. Bu nedenle şehir merkezindeki yeni yapılaşma alanlarında zemin taşıma gücü ve zemin emniyet gerilmesi açısından yer seçimlerinin uygunluk analizleri yapılmıştır. Bu yerleşim yerlerinin zemin etüt raporları incelenerek 125 adet sondaj verileri ile mahalle bazında yapıların olası hasar alma risk durumları belirlenerek en riskliden en az riskliye doğru dört grupta sınıflandırılmış ve tablolar halinde gösterilmiştir.